Tranh thủy mặc hay tranh thủy mạc xuất phát từ Trung Quốc. Tranh thủy mặc chủ yếu là dùng mực mài ra, pha với nước rồi vẽ lên giấy hoặc lụa bằng bút lông. Tranh thủy mặc phát triển cùng nghệ thuật thư pháp của Trung Quốc và tranh lúc bấy giờ chỉ có hai màu trắng đen.

Chủ đề chính trong tranh thủy mặc thường là cây cối, chim chóc, cảnh vật, người... và kèm theo bài thơ hay những câu đề tranh.

Tranh thủy mặc về gấu trúc ở Trung Quốc

Tranh thủy mặc được giới thiệu đến Nhật Bản cùng với Thiền trong thời Mạc Phủ Kamakura. Tranh thủy mặc Nhật Bản cũng được vẽ bằng một màu mực, nhưng đôi khi cũng có những bức tranh có màu. Tranh thủy mặc Nhật Bản còn gọi là Sumi-e hay là Suibokuga. Dưới đây là một số tác phẩm về tranh thủy mặc Nhật Bản