Origami là nột nghệ thuật truyền thống, gắn liền với văn hóa của Nhật Bản, đây là nghệ thuật gấp giấy để tạo ra các hình dạng như con vật, cây cối hay những đồ vật.

"Ori" trong tiếng Nhật có nghĩa là gấp, và "kami" có nghĩa là giấy (kami thay đổi thành gami trong origami là do hiện tượng biến âm Rendaku).

Một tác phẩm origami hình con hạc

Trong cách sử dụng hiện đại, nghệ thuật gấp giấy origami được sử dụng như một thuật ngữ tổng hợp cho tất cả các thực hành gấp, mục đích là để biến đổi một tờ giấy vuông phẳng thành một tác phẩm điêu khắc hoàn thiện thông qua các kỹ thuật gấp giấy.

Các nghệ nhân origami hiện đại thường không khuyến khích sử dụng các kéo cắt, keo dán... Nghệ thuật sử dụng kéo cắt, keo dán được gọi là nghệ thuật cắt giấy kirigami.

Một tác phẩm origami hình trang phục kimono

Nghệ thuật gấp giấy origami có lịch sử từ rất lâu đời với hơn 600 năm lịch sử. Nghệ thuật gấp giấy origami là một nghệ thuật yêu cầu tính khéo léo, sự tỉ mỉ và sáng tạo rất cao.

Từ 6 hình cơ bản truyền thống, người gấp có thể sáng tạo ra rất nhiều mẫu khác nhau. Ví dụ như từ hình cơ bản cá (fish base), có thể gấp thành nhiều động vật khác nhau như voi, ốc sên, heo rừng... chứ không riêng gì hình con cá.

6 hình cơ bản trong nghệ thuật gấp giấy origami

Từ trái qua: hình cơ bản vuông, hình cơ bản cá, hình cơ bản thủy lôi, hình cơ bản chong chóng, hình cơ bản ếch, hình cơ bản hạc.

Nghệ thuật gấp giấy origami đã được Nhật Bản đưa vào chương trình dạy học cho học sinh mẫu giáo. Nó giúp trẻ tư duy và sáng tạo tốt hơn. Rèn luyện tính khéo léo tỉ mỉ từ nhỏ cho trẻ.

Một tác phẩm origami hình con rồng

Ngày nay, nhiều bác sĩ còn sử dụng nghệ thuật gấp giấy origami như một liệu pháp chống stress, chữa bệnh mất ngủ, thư giãn đầu óc và phục hồi chức năng của tay. Nghệ thuật gấp giấy origami còn là một môn giải trí rất hiệu quả. Khi bạn tự tay sáng tác ra một mẫu hình mới từ những hình cơ bản, hoặc là chinh phục được những mẫu hình khó bạn sẽ cảm thấy như mình là người chiến thắng và rất tự hào, thích thú.

Mẫu origami con chuột, cáo và gà trống

Một số mẫu hình trong nghệ thuật gấp giấy origami nổi tiếng nhất là hạc giấy Nhật Bản. Truyền thuyết nói rằng, nếu bạn gấp đủ 1000 con hạc giấy (gọi là senbazuru), ước muốn của bạn sẽ thành hiện thực. Và hạc giấy Nhật Bản đã trở thành biểu tượng hòa bình vì niềm tin này và vì một bé gái người Nhật tên là Sadako Sasaki.

1000 con hạc giấy senbazuru

Sadako là nạn nhân của vụ ném bom nguyên tử xuống Hiroshima và Nagasaki do quân đội Hoa Kỳ sử dụng vào chiến tranh thế giới thứ 2. Sadako đã gấp 1000 con hạc giấy với niềm tin sẽ khỏi bệnh nếu gấp đủ. Tuy nhiên, khi Sadako thấy rằng những đứa trẻ khác trong phòng của em đang chết dần, em nhận ra rằng em sẽ không sống sót và Sadako thay vì ước cho mình đã ước cho hòa bình thế giới và chấm dứt đau khổ. Nhưng sức khỏe của Sadako yếu dần và cô bé chỉ mới gấp được 644 con. Bạn bè của Sadako đã gấp đủ 1000 con hạc giấy và chôn cùng cô bé.