Món Nhật Bản


Biển trong nghệ thuật của người Nhật Bản`

Nói đến nghệ thuật Nhật Bản, chúng ta không thể không nhắc đến nghệ thuật tạo hình vườn cảnh. Nhật Bản có rất nhiều vườn cảnh nổi tiếng nhưng tất cả đều được xây dựng trong sân của các Thiền viện, trà thất và nhà ở. Đó là những nét khác lạ của vườn Nhật so với các vườn kiểu khác trên thế giới. Nhưng giá trị quan trọng nhất của vườn cảnh Nhật không phải là vị trí mà là thẩm mỹ Thiền nằm sâu trong nó. Chính giá trị thẩm mỹ Thiền ẩn dấu trong từng chi tiết đã khoác lên vườn cảnh một vẻ đẹp đơn sơ mà cuốn hút khiến cả thế giới đang ra sức học hỏi vẻ đẹp đó. Nhật Bản có lịch sử tạo vườn hơn 1300 năm. Theo ghi chép của Nihon Shoki, ngay dưới triều Thiên hoàng Suiko (592 - 626) ngôi vườn đầu tiên của Nhật đã được hình thành. Đó là vườn của Tể tướng Sagano Umako được thiết kế có "một hồ nước nhỏ đào ở sân trong, ở giữa có hòn đảo nhỏ". Cuốn sách nổi tiếng bàn về việc thiết kế vườn cảnh do Tachibanano Toshitsumi viết vào nửa sau thế kỷ XI cho chúng ta thấy người Nhật đã phát triển được một phong cách thiết kế vườn riêng biệt. Họ bố trí ao hồ, những hòn đảo tí hon và các mô đất để tượng trưng cho biển, đảo và núi. Các hòn đảo trong một cái ao phải được đặt lệch nhau với những đường nét uốn éo trông giống như những mảng sương mù. Người Nhật tạo ranh giới giữa đất và nước bằng những hòn cuội nhỏ, tượng trưng cho một bãi biển bằng cát. Bờ biển phải luôn có vẻ hoàn chỉnh và ngay cả khi mặt nước chỉ lên xuống chút xíu. Vào thời Kamakura, mối giao lưu quan hệ văn hoá Nhật Bản và Trung Quốc được khôi phục. Các nhà làm vườn rất say mê ứng dụng những khuynh hướng mới nhất của Trung Quốc, trong đó có tranh Suibokuga (tranh thuỷ mạc). Dựa vào phong cách vẽ tranh, các nhà làm vườn đã cố lựa chọn các hòn đá, khối đá có hình thù đặc biệt tượng trưng cho núi non mọc lên trên một bãi cát trắng tượng trưng cho biển cả. Đó là kiểu vườn Karesansui (sản thuỷ khô). Thời Muromachi, vườn "cảnh khô" sử dụng đá và cát trắng tạo thành rất được thịnh hành tuy vẫn sử dụng kỹ thuật Sakuteiki thời Fujiwara với thực vật, nước và đá là chủ yếu.
biển trong nghệ thuật của người nhật
Hình ảnh điển hình cho một khu vườn Karesansui.
Vườn Karesansui, mà đại diện nhất là khu vườn nằm trong chùa Ryoanji, người làm vườn dùng đá, sỏi, cát trắng để diễn tả về biển, núi và gợi lên vẻ đẹp đơn giản của Thiền. Những vườn có phong cách giống vườn chùa Ryoan thường nhấn mạnh vẻ đẹp qua sự đơn giản nhưng thực chất không phải như vậy. Một lớp sỏi hoặc cát trắng được trải rộng ra toàn bộ khu vườn để diễn tả biển. Những đường lăn tăn, gợn sóng gợi lên hình ảnh những con sóng ngoài khơi. Những đường cong nhỏ, mảnh, sít lại gần nhau diễn tả mặt biển êm, ít sóng; những đường cong lớn, rộng lại gợi lên mặt biển dữ dội, đầy sóng to gió lớn. Trên một mặt phẳng nhỏ bé như vậy, người làm vườn tạo rất nhiều kiểu sóng khác nhau để tạo ra, gây cảm giác về biển cả rộng lớn. Nhật Bản lđược bao bọc tứ phía là biển vì vậy hình ảnh biển đối với việc thiết kế vườn có ý nghĩa rất lớn. Và chắc chắn do chịu ảnh hưởng bởi những suy nghĩ cảm giác về vị thế của nước mình là một hòn đảo nổi giữa biển mà việc bài trí các hòn đá để gợi lên hình ảnh các hòn đảo đá trở thành phổ biến. Những hòn đá có hình dáng sù sì, gồ ghề được sắp xếp một cách hài hoà với các độ cao thấp khác nhau nên vẻ đẹp tự nhiên của những hòn đá mọc lên một cách độc lập giữa biển. Những hòn đá này được xếp thành những nhóm ba, năm, bảy hoặc chín. Đó là những con số mà theo triết lý Phật giáo được cho là những con số may mắn. Vườn chùa Ryoanji nổi tiếng vì cách sắp xếp đá rất khéo léo tạo nên một bố cục không gian kỳ diệu của nó. Ngoài ra trên mặt biển cát trắng xoá thường nổi lên những hòn đảo Kameshima (đảo rùa) và Tsurushima (đảo hạc). Rùa và hạc là biểu tượng cho sự trường thọ, lâu dài theo triết lý Phật giáo. Loại vườn này không có cây, hoa, cỏ, nước hay bất kỳ yếu tố nào khác ngoài cát và đá nhưng nó vẫn gợi lên được hình ảnh những ốc đảo nhỏ trên mặt biển mênh mông.
Vườn chùa Ryoanji
Hình ảnh vô cùng độc đáo của khu vườn trong chùa Ryoanji theo phong cách Karesansui.
Một lĩnh vực nghệ thuật chịu ảnh hưởng của biển mà chúng ta không thể không nhắc đến, đó là hội họa. Những người không chuyên sâu nghiên cứu về Nhật Bản, cũng có thể biết đến bức tranh nổi tiếng : “ Sóng lừng ở Kanagawa” của danh họa Katsushika Hokusai. Đó là một trong 36 bức vẽ cảnh núi Phú Sĩ của ông, và là bức nổi tiếng nhất. Ngoài ra còn có hai bức tranh cũng vẽ cảnh núi Phú Sĩ nhìn từ biển, đó là bức “ Núi Phú Sĩ nhìn từ vịnh Noboto” và bức “ Núi Phú Sĩ nhìn từ bãi biển Shichiri ở Sagami”. Tại sao bức tranh nổi tiếng nhất trong bộ tranh 36 cảnh núi Phú Sĩ của Hokusai lại là bức vẽ núi Phú Sĩ nhìn từ trên biển ở Kanagawa? Có lẽ vì sóng biển đã quá quen thuộc và là đặc trưng của Nhật Bản. Chúng ta đều biết Nhật Bản có tới ¾ diện tích là núi non, nhưng xung quanh đều là biển. Một bức tranh vẽ ngọn núi nổi tiếng, nhưng nhìn từ trên biển dậy sóng, thực sự rất tiêu biểu cho Nhật Bản. Qua đó, chúng ta cũng thấy được ảnh hưởng sâu đậm của biển trong nghệ thuật Nhật Bản.
Sóng lừng ở Kanagawa
Bức họa “ Sóng lừng ở Kanagawa” vô cùng nổi tiếng của danh họa Katsushika Hokusai.
Như vậy, qua những dẫn chứng lý thú trên, chúng ta nhận thấy biển không chỉ là nguồn lợi kinh tế dồi dào của Nhật Bản mà còn là một yếu tố ảnh hưởng quan trọng đến văn hoá- đời sống của người dân Nhật Bản, góp phần tạo nên bản sắc văn hóa độc đáo của đất nước này. Người viết bài này mong muốn sẽ được tìm hiểu sâu sắc và kỹ càng hơn về ảnh hưởng của biển trong văn hoá Nhật Bản, giúp người đọc có thêm những thông tin thú vị và hữu ích.

5,473 chars | 2017/06/08 05:08

Xem thêm bài viết liên quan

Một số môn thể thao ở Nhật Bản

Một số môn thể thao ở Nhật Bản

10/11/2017, Văn hóa đặc trưng
Thể thao các loại tận hưởng những quần đảo rất phổ biến, và với các môn võ thuật khác nhau và sau đó xuất khẩu, Nhật Bản đã giúp để mở rộng khán giả của nhiều môn thể thao lớn.
Chó Akita loài chó canh giữ hoàng gia

Chó Akita loài chó canh giữ hoàng gia

16/01/2018, Văn hóa đặc trưng
Đến từ miền Bắc Nhật Bản tại tỉnh Akita, giống chó Akita, hay "Akita-Inu" trong tiếng Nhật, là một giống chó mạnh mẽ, gan dạ và đầy tình cảm. Giống chó này được cho là phát triển từ tổ tiên của những chú chó tại thành phố Odate ở tỉnh Akita trong suốt thời Edo. Cho đến năm 1957, tổ tiên của chúng...
Nhật Bản hỗ trợ, khuyến khích các bà mẹ sinh con

Nhật Bản hỗ trợ, khuyến khích các bà mẹ sinh con

09/06/2017, Văn hóa đặc trưng
Chính sách chế độ mới về trẻ em và nuôi dạy trẻ em được thực thi từ tháng tư năm 2015. Hơn nữa, để kế hoạch thực hiện chính sách mới về việc hỗ trợ nuôi dạy trẻ em đuợc thuận lợi, ngoài chương trình liên quan tới "kế hoạch nỗ lực xóa bỏ hiện tượng trẻ em chờ nhà trẻ", hỗ trợ các thành phố nông th...
Thông tin về đồng tiền Yên ở Nhật Bản

Thông tin về đồng tiền Yên ở Nhật Bản

17/01/2018, Văn hóa đặc trưng
Một chuyến đi tới những địa điểm thú vị nhất có thể là một thảm hoạ tổng thể nếu bạn không biết về tình hình tiền tệ của đất nước, chẳng hạn như tiền tệ, cách thức và địa điểm để lấy nó, và các điểm lưu ý khi sử dụng nó. Đọc hướng dẫn dưới đây về đồng yên Nhật Bản để chuẩn bị cho việc chi tiêu ch...
Nhật Bản giữa văn hóa truyền thống so với văn hóa mới ngày nay (phần 2)

Nhật Bản giữa văn hóa truyền thống so với văn hóa mới ngày nay (phần 2)

20/01/2018, Văn hóa đặc trưng
Thời trang Nhật Bản đã ảnh hưởng đến phong cách thế giới toàn cầu. Nó đã truyền cảm hứng cho tương lai, avant-garde và kỳ lạ, ở khắp mọi nơi trên thế giới. Từ Kimono truyền thống, thời trang đường phố ở Harajuku hoặc thương hiệu sang trọng: người Nhật đã tạo ra thiết kế độc đáo của riêng họ...
Đền Hasedera ngôi đền cổ nằm trên núi

Đền Hasedera ngôi đền cổ nằm trên núi

24/10/2017, Văn hóa đặc trưng
Đền Hasedera nằm ở vùng núi phía đông của trung tâm Sakurai . Ngôi đền được thành lập vào năm 686, và bây giờ là ngôi đền đầu của ngôi trường Bunzan của Phật giáo Shingon
Bóng chày - môn thể thao được hâm mộ nhất tại Nhật Bản

Bóng chày - môn thể thao được hâm mộ nhất tại Nhật Bản

06/06/2017, Văn hóa đặc trưng
Bóng chày hay còn gọi là dã cầu là một môn thể thao đồng đội; trong đó một cầu thủ của đội này (cầu thủ giao bóng) sẽ nỗ lực ném banh (kích thước vừa nắm ở tay) thật mạnh về phía cầu thủ của đội kia, và người này sẽ cố gắng đánh bật trái bóng chày bằng một cây gậy đánh bóng chày, trước khi nó đượ...
Ukai - phương pháp bắt cá bằng cách vận dụng loài chim biển độc đáo của Nhật Bản

Ukai - phương pháp bắt cá bằng cách vận dụng loài chim biển độc đáo của Nhật Bản

31/01/2018, Văn hóa đặc trưng
Ukai là một phương pháp truyền thống đánh bắt cá hồi nhỏ của Nhật bằng cách vận dụng loài chim biển được gọi là u (cormorants) ở sông Nagaragawa, nổi tiếng với dòng suối trong tỉnh Gifu. Các huấn luyện viên chính của cormorants trang phục trong trang phục cổ đại tự do thao túng 10-12 cormorants b...
Niềm tự hào về văn hóa Omotenashi của người Nhật

Niềm tự hào về văn hóa Omotenashi của người Nhật

05/06/2017, Văn hóa đặc trưng
Điều thứ ba là thái độ tiếp khách nồng hậu như vậy cần đến từ tấm lòng chân thành chứ không phải miễn cưỡng. Và người Nhật quan niệm rằng để có thể quan tâm, nghĩ đến người khác thì bản thân mình cần có sự thư thả trong tâm hồn , tinh thần giống như quan niệm về cốc nước chỉ rót thêm nước vào đượ...
Shoujo Manga - truyện tranh dành cho thiếu nữ Nhật Bản

Shoujo Manga - truyện tranh dành cho thiếu nữ Nhật Bản

09/06/2017, Văn hóa đặc trưng
Nhiều tác phẩm vô cùng nổi tiếng và rất được yêu thích ở Nhật Bản như: Princess Knight-1953 của Tezuka Osamu, Rosr of Versailles- Hoa hồng Véc xây, Sailor moon – Thủy thủ mặt trăng của tác giả Takeuchi Naoko,.. đã tạo nên tiếng vang và vị trí quan trọng trong văn hóa manga ở Nhật Bản...