Món Nhật Bản


Kokeshi búp bê phòng chống hỏa hoạn

Kokeshi là con búp bê gỗ làm bằng tay của người Nhật Bản. Chúng được biết đến như là một trong những tác phẩm nghệ thuật dân gian truyền thống quan trọng và lâu đời nhất của xứá sở hoa anh đào. Có lẽ nhiều người sẽ cho rằng búp bê gỗ Kokeshi chỉ là một đồ chơi bình thường của trẻ em. Dưới bàn tay của các nghệ nhân Nhật Bản, những khúc gỗ nhỏ vô tri vô giác đã biến thành những con búp bê Kokeshi sống động, đa dạng về kiểu dáng, màu sắc và hàm chứa những ý nghĩa sâu sắc, đậm đà bản sắc văn hóa Nhật Bản.

Kokeshi may mắn

Có từ thời Edo (1600-1868), búp bê Kokesho là sản phẩm nổi tiếng của vùng Tohoku, đông bắc Nhật Bản, nơi có nhiều suối nước nóng và khu nghỉ dưỡng. Những con búp bê đầu tiên được các nghệ nhân nơi đây đẽo và bán cho du khách. Kokeshi được làm bằng gỗ, dùng để bán cho các du khách làm quà lưu niệm ở những khu nghỉ dưỡng. Kokeshi là hình các bé gái có đầu tròn tương đối to và thân hình trụ. Nét mặt được họa bằng những đường nét đơn giản. Trên thân búp bê được phủ một lớp sáp mỏng. Họa tiết trên thân cũng đơn giản như hoa lá cỏ cây với những gam màu cơ bản như đen, đỏ, vàng và tím. Điểm hết sức độc đáo ở những con búp bê này là chúng không hề có chân tay.

Kokeshi may mắn

Ước tính có 11 loại Kokeshi truyền thống tương ứng với các thôn, làng… Chúng được sản xuất trong sáu tỉnh của Tohoku và phổ biến nhất là Naruko. Chế tác búp bê Kokeshi là nghề thủ công chính ở làng Naruko Onsen, nên con đường chính của làng mang tên Kokeshi.Do được các nghệ sỹ gọt và vẽ hoàn toàn bằng tay nên không con nào giống con nào và tất cả đều là con duy nhất. Vì thế Kokeshi trở thành một trong những đồ chơi truyền thống hấp dẫn nhất vẫn tồn tại cho đến ngày nay. Một số búp bê có khuôn mặt hạnh phúc, mỉm cười, và hân hoan, trong khi một số khác có khuôn mặt trầm ngâm, ưu tư và thậm chí rất nghiêm nghị.

Kokeshi may mắn

Búp bê Kokeshi truyền thống mang nhiều ý nghĩa về văn hóa tâm linh độc đáo của địa phương, là biểu tượng cho sự an lành. Họ tin rằng những đứa trẻ chơi với những con búp bê này sẽ được trời che chở và khỏe mạnh. Họ cũng tin tưởng búp bê Kokeshi hứa hẹn sẽ mang đến một vụ mùa bội thu. Một số khác mua con búp bê về để chúng bảo vệ ngôi nhà khỏi hỏa hoạn…Không chỉ là một món quà lưu niệm, một đồ chơi thú vị, búp bê gỗ Kokeshi còn mang những ý nghĩa văn hoá tâm linh độc đáo. Trong quan niệm của người Nhật, Kokeshi mang ý nghĩa như lời cầu chúc cho trẻ, tượng trưng cho sự an lành, bình an. Những đứa trẻ Nhật nếu chơi Kokeshi sẽ giúp trẻ được trời che chở và khoẻ mạnh. Người Nhật cũng tin tưởng búp bê gỗ Kokeshi sẽ mang lại một mùa bội thu.Đặc biệt, Kokeshi được làm từ gỗ Mizuki – một loại cây gỗ ẩm nên chúng còn mang ý nghĩa chống hoả hoạn.

Kokeshi may mắn

Ngoài búp bê truyền thống, người ta còn sáng tạo ra những con búp bê Kokeshi mang hơi thở của nghệ thuật đương đại từ sau Thế chiến II. Những con Kokoshi hiện đại này có kiểu dáng đa dạng với màu sắc tự do, phóng khoáng hơn. Chúng hình thành nhờ áp dụng kỹ thuật độc đáo khác như khắc và nung, những phương pháp không sử dụng để tạo ra những con Kokeshi truyền thống. Chúng vẫn có cái đầu to nhưng đã có tóc, chân và tay với dáng vẻ điệu bộ hơn với ô, quạt, bông hoa, quả bóng trên tay, thậm chí có con búp bê mẹ địu cả con mình trên lưng…Kokeshi được làm chủ yếu từ gỗ cây muzuki (cây nước) do thớ gỗ loài cây mềm mại hơn. Tuy nhiên, loại gỗ được ưu chuộng nhất là gỗ cây anh đào vì có gam màu sẫm truyền thống. Ngoài ra, gỗ của loài cây phong Nhật Bản cũng được sử dụng để làm búp bê Kokeshi cả truyền thống và hiện đại. Loại gỗ này được để ngoài trời từ 1 đến 5 năm trước khi đưa vào chế tác.

Kokeshi may mắn

Từ lâu, Kokeshi cũng đã trở thành một món quà tinh tế quý giá cho những người đặc biệt. Trên thân một số búp bê được chiện tên người được tặng cùng với một số câu thơ Haiku (lối thơ cổ của đất nước Phù Tang) theo phong cách thư pháp Nhật Bản truyền thống. Kích thước Kokeshi đa dạng, bé xíu như ngón tay và cũng có khi lớn như một em bé sơ sinh. Búp bê Kokeshi thực sự là một kiệt tác nghệ thuật tuyệt vời bởi chỉ qua vài đường nét vẽ giản đơn, người nghệ sỹ đã thổi hồn và tâm trạng của mình để biến những con búp bê gỗ tưởng chừng vô tri thành những tác phẩm đầy sống động.

Kokeshi may mắn

4,125 chars | 2017/12/08 07:18

Xem thêm bài viết liên quan

Dao bếp KAI - loại dao làm bếp số 1 Nhật Bản

Dao bếp KAI - loại dao làm bếp số 1 Nhật Bản

26/06/2019, Vật dụng hàng ngày
Dao KAI của Nhật là loại dao số 1 Nhật Bản, một kiệt tác đầy đam mê của đầu bếp Nhật Bản. Sau những bữa ăn ngon miệng, những món ăn đẹp mắt mà các bạn được thưởng thức là cả một quá trình hỗ trợ âm thầm của người đầu bếp.
Tìm hiểu về guốc mộc Geta Nhật Bản

Tìm hiểu về guốc mộc Geta Nhật Bản

06/07/2017, Vật dụng hàng ngày
Geta truyền thống của Nhật Bản là những chiếc dép bằng gỗ nổi bật bởi vì "răng" của chúng - những miếng gỗ được gắn với đế giày. Mặc dù bạn có thể so sánh chúng với giày của những năm 70, nhưng chúng không được thiết kế phù hợp với thời trang. Thay vào đó, guốc mộc ngày nay lại được thiết kế với ...
Độc đáo với tấm gỗ viết điều ước Ema tại Nhật

Độc đáo với tấm gỗ viết điều ước Ema tại Nhật

26/06/2015, Vật dụng hàng ngày
Ema (絵馬) là một tấm thẻ gỗ rất thường gặp tại các đền thờ Thần đạo của Nhật Bản. Người ta cho rằng, khi viết lên một tấm Ema điều ước nguyện của bạn và thành tâm treo lên khu vực treo Ema tại đền thờ thì thần linh sẽ nghe thấy những nguyện ước đó và biến chúng thành sự thực cho bạn.
Chiếc khăn Tenugui thần kỳ của xứ anh đào

Chiếc khăn Tenugui thần kỳ của xứ anh đào

05/12/2017, Vật dụng hàng ngày
Chắc hẳn khi nói về văn hóa Nhật Bản chúng ta không thể không nói tới Tenugui – một loại khăn tay mỏng, hình chữ nhật, có vải dệt trơn, được nhuộm màu hoặc các hình vẽ truyền thống Nhật Bản.Tuy vẻ ngoài khá đơn giản nhưng đằng sau Tenugui lại là một câu chuyện thú vị..
Cơm hộp Bento trong cuộc sống người Nhật Bản

Cơm hộp Bento trong cuộc sống người Nhật Bản

28/05/2015, Vật dụng hàng ngày
Đối với các Ekiben (bento được bán tại các ga tàu) chúng đã phát triển rất nhanh từ thời Meiji. Có khoảng 2000 đến 3000 loại khác nhau được bán tại các ga tàu trên khắp đất nước Nhật Bản. Bên cạnh bunun makunouchi và sushi bento, một loạt các hộp bento phong phú có chứa các loại thực phẩm tùy the...
Thú vị với tấm rèm treo Noren của người Nhật

Thú vị với tấm rèm treo Noren của người Nhật

24/05/2017, Vật dụng hàng ngày
Sento (nhà tắm thương mại) cũng đặt noren qua lối của họ, thường là màu xanh cho nam giới và màu đỏ cho nữ giới. Chúng cũng được treo ở lối vào phía trước một cửa hàng để thông báo cho việc khai trương, cửa hàng mới mở và luôn luôn được đưa xuống vào cuối ngày...
Tinh tế trong từng chi tiết với bộ dao truyền thống Honyaki

Tinh tế trong từng chi tiết với bộ dao truyền thống Honyaki

24/05/2017, Vật dụng hàng ngày
Nhật Bản là đất nước vô cùng nổi tiếng với món sushi trứ danh. Để đạt được mùi vị theo đúng chuẩn khắt khe của món ăn này đòi hỏi phải có nguyên liệu vô cùng tươi ngon. Nhưng bên cạnh đó cũng phải đáp ứng tiêu chuẩn về phẩm mỹ, để làm được điều này phải cần đến độ sắc bén của dao và bộ dao truyền...
Khăn tay truyền thống Tenugui, một món quà lưu niệm hoàn hảo

Khăn tay truyền thống Tenugui, một món quà lưu niệm hoàn hảo

06/06/2015, Vật dụng hàng ngày
enugui (手拭い) là một chiếc khăn tay mỏng làm từ cotton. Đây là một loại khăn truyền thống của Nhật Bản. Một chiếc Tenugui thường có hình chữ nhật, kích thướng từ 35 đến 90 cm, vải dệt trơn và luôn được nhuộm theo một kiểu mẫu. Hoạ tiết có thể một màu cũng có thể rất phong phú đa dạng hoặc các hình...
Gốm sứ Nhật Bản theo dòng lịch sử

Gốm sứ Nhật Bản theo dòng lịch sử

02/06/2017, Vật dụng hàng ngày
Với sự tài hoa, tinh tế trong tư duy và sự khéo léo trong kỹ thuật, tay nghề những nghệ nhân Nhật Bản đã đưa các sản phẩm gốm sứ của mình trở thành một tác phẩm nghệ thuật độc đáo những cũng không kém phần đẹp mắt. Để có được những sản phẩm gốm sứ đẹp mắt...
Dao Santoku là loại dao gì?

Dao Santoku là loại dao gì?

28/06/2019, Vật dụng hàng ngày
Với cái tên tiếng Nhật Santoku rất lạ của mình, loại dao được sử dụng phổ biến tại nhà bếp gia đình của nguời Nhật, Dao Nhật Bản Santoku thật chất bên ngoài nhìn giống như con dao thái phương tây, nhưng dao Nhật Bản Santoku có trọng luọng nhe hơn, mỏng hơn, n...